کلینیک اسکن پا پردیس

 

بررسی دلایل ایجاد انحراف زانو و عوامل مؤثر بر آن

زانو یکی از مهم‌ترین مفاصل بدن انسان است که نقش کلیدی در راه رفتن، ایستادن و حفظ تعادل ایفا می‌کند. هرگونه انحراف در این مفصل می‌تواند تأثیر چشمگیری بر کیفیت زندگی فرد داشته باشد. انحراف زانو حالتی است که در آن زاویه طبیعی زانو دچار اختلال شده و پاها ممکن است به سمت داخل یا خارج انحراف پیدا کنند. این مشکل می‌تواند در کودکی، نوجوانی یا بزرگسالی ظاهر شود و در صورت بی‌توجهی، مشکلات بیشتری را به دنبال داشته باشد. در این مقاله، دلایل اصلی ایجاد انحراف زانو را بررسی می‌کنیم.

آسیب‌های ورزشی

یکی از شایع‌ترین دلایل انحراف زانو، آسیب‌هایی است که در هنگام فعالیت‌های ورزشی یا حوادث فیزیکی رخ می‌دهد. این آسیب‌ها شامل:

شکستگی استخوان اطراف زانو

پارگی رباط‌ها (مانند رباط صلیبی)

زخم و تورم شدید مفصل

در صورتی که درمان و فیزیوتراپی مناسب صورت نگیرد، این آسیب‌ها می‌توانند باعث تغییر در نحوه قرارگیری استخوان‌ها و مفصل زانو شده و به مرور باعث انحراف آن شوند.

بیماری‌های مفصلی

برخی از بیماری‌های مزمن مفصلی نیز در ایجاد یا تشدید انحراف زانو نقش دارند. مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:

آرتریت روماتوئید: یک بیماری خودایمنی که باعث التهاب مزمن مفاصل می‌شود.

آرتروز (سائیدگی مفصل): با افزایش سن یا استفاده بیش از حد از مفصل، غضروف زانو از بین می‌رود و ممکن است فرم طبیعی مفصل تغییر کند.

اوستئوژنزیس (بیماری استخوان شکننده): یک بیماری ژنتیکی که استخوان‌ها را ضعیف و مستعد شکستگی می‌کند.

این بیماری‌ها باعث تغییر در پایداری مفصل شده و به مرور زمان باعث انحراف زانو می‌شوند.

ناهنجاری‌های ساختاری

گاهی انحراف زانو ناشی از اختلالات عضلانی یا اسکلتی است. این اختلالات ممکن است شامل:

کوتاهی عضلات ران یا ساق پا

ضعف عضلات نگهدارنده زانو

عدم تعادل در تاندون‌ها و لیگامان‌ها

اگر این ناهنجاری‌ها در سنین پایین تشخیص داده نشوند، می‌توانند به رشد نامتعادل استخوان‌ها و در نتیجه انحراف زانو منجر شوند.

عوامل وراثتی

وراثت نقش مهمی در شکل‌گیری ساختار استخوانی بدن دارد. در برخی خانواده‌ها، شکل استخوان‌های پا به‌گونه‌ای است که تمایل به انحراف زانو را افزایش می‌دهد. همچنین بعضی از بیماری‌های ژنتیکی مانند نرمی استخوان (راشیتیسم) نیز می‌توانند باعث ضعف در ساختار اسکلتی شده و زمینه‌ساز انحراف باشند.

عوامل محیطی و سبک زندگی

سبک زندگی و عوامل محیطی نیز می‌توانند در درازمدت بر سلامت زانو تأثیر بگذارند. مواردی مانند:

استفاده از کفش‌های نامناسب و بدون پشتیبانی

ایستادن یا نشستن طولانی در وضعیت‌های نامطلوب

حرکات تکراری نادرست در فعالیت‌های روزانه یا شغلی

وزن بالا و فشار بیش از حد بر زانو

این عوامل می‌توانند با ایجاد استرس مداوم روی مفصل زانو، به مرور باعث تغییر شکل آن شوند.

انحراف زانو یک مشکل ساده یا صرفاً زیبایی نیست، بلکه موضوعی است که باید جدی گرفته شود؛ چراکه می‌تواند باعث دردهای مزمن، کاهش تحرک و حتی آسیب به سایر مفاصل بدن مانند لگن و کمر شود. تشخیص به‌موقع، درمان مناسب، ورزش منظم و رعایت سبک زندگی سالم از بهترین راهکارهای پیشگیری و مدیریت این عارضه هستند.